Faydalı Model Hakkına Tecavüz Durumları

Sanayiye uygulanabilir ve yenilik esaslarını sağlayan, piyasa talepleri doğrultusunda mevcut ürünler veya sistemlerde karşılaşılan sorunlara çözüm getirmek amacıyla, bu ürün ve sistemler üzerinde yapılan geliştirme ve iyileştirmelerle ortaya çıkan buluş için edinilmiş üretim ve satış faaliyetinde bulunma, devir etme, lisans verme hakları faydalı model tescili ile sağlanmaktadır.

Faydalı Model Hakkına Tecavüz Durumları‘ nın oluşabilmesi için Faydalı model tescil belgesi edinmiş ya da faydalı modele konu olan buluşu için faydalı model başvurusunda bulunmuş başvuru sahibinin hakları 551 sayılı Patent mevzuatı içinde yer alan Faydalı Model ihlalleri ve cezaları ile belirlenmiştir.

Ağır ve caydırmaya yönelik cezaların uygulanması faydalı model belgesi sahibinin haklarını ve buluşun özelliklerini korumak, örnek olmak suretiyle arkadan gelecek buluş sahiplerini haklarının korunduğuna inandırmak suretiyle faydalı model başvurusu yapmaları için yönlendirme ve teşvik etmek ve tabi ki ülke ekonomisi ve tüketici için en üst düzeyde yarar sağlamaya yöneliktir.

Faydalı model ihlalleri olarak değerlendirilebilecek hususlar aşağıda belirtilmiştir.

Faydalı model sahibinin ya da yetkili kıldığı kişinin bilgisi ve izni olmaksızın gerçekleştirilen;

– Buluşun kapsadığı ürünün tamamı ya da bir kısmının üretilmesi ile taklit edilmesi

– Buluşun kapsadığı ürünün tamamı ya da bir kısmının taklit edilerek ortaya çıkarıldığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde, taklit edilen üretilen ürünleri satmak, dağıtmak veya ticari faaliyette bulunmak suretiyle piyasaya sunmak, ithal etmek veya ticari amaçla elde bulundurmak veya uygulayarak kullanmak,

– Buluşun kapsadığı usulü kullanmak, bu usulü kullanarak üretim yapmak veya buluşun kapsadığı usul ile üretilen ürünü satmak, dağıtmak veya ticari faaliyette bulunmak suretiyle piyasaya sunmak, ithal etmek, uygulayarak kullanmak  buluşun kapsadığı ürün ve veya usullerin lisans haklarını izinsiz genişletmek ve 3.şahıslara devir etmek

– Yukarıda açıkça belirtilen faaliyetlerde doğrudan bulunmak, ilişkili olmak veya teşvik etmek, faaliyetlerin yapılmasını kolaylaştırmaya yönelik davranışlarda bulunmak

– Bulundurduğu ve hak ihlaline konu olacak şekilde üretilen, dağıtılan, satılan, çoğaltılan, piyasaya sunulan ürünün nasıl temin edildiğini bilmezden gelmek

tecavüz fiilleri olarak kabul edilmektedir.

Faydalı model ihlalleri durumunda uygulanan cezalar kapsamında;

–   Herhangi bir hakkı olmadığı halde, haksız olarak kendisini faydalı model başvurusu sahibi veya faydalı model sahibi olarak gösterenler hakkında hapis cezaları veya ağır para cezasına veya her ikisine

–   Mevcut olmadığını veya üzerinde yetkisi bulunmadığını bilmesine veya bilmesi gerektiği halde hak sahibi gibi hareket etmek suretiyle bu haklarını 3. şahıslara devir eden, lisans verenler hakkında iki yıldan üç yıla kadar hapis cezasına veya yirmi yedi milyar liradan kırk altı milyar liraya kadar ağır para cezasına veya her ikisine

–   Hak ihlali durumlarını gerçekleştirenler için hapis cezası veya ağır para cezası veya her ikisine, ayrıca işyerlerinin kapatılmasına ve kapatılma süresi ile aynı süre ticari faaliyetlerinin durdurulmasına”  karar verilebilmektedir.

Cezaları ağır olan faydalı model tecavüz durumları ile karşılaşmamak için üretici, satıcı, dağıtıcı, ithalatçı işletmelerin ilgilendikleri ürün ve usullerin faydalı model hakkı taşıyıp taşımadıklarını araştırmaları ve tespit etmeleri uygun olacaktır.

Buluş sahiplerinin de haklarının gerek mevzuat ve gerekse ilgili kanun maddeleri tarafından korunduğu bilincinde olup, geliştirme, iyileştirmeye yönelik ve faydalı modele konu olacak buluşları için faydalı model tescil talebinde bulunmaları uygun olacaktır.

Bir önceki yazımız olan Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar ve İcatlar başlıklı makalemizde Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar, Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar Nelerdir ve Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar ve İcatlar hakkında bilgiler verilmektedir.