Endüstriyel Tasarım Tescil Başvurusu, tasarımın estetik unsurların ön planda olduğu, özgün şekiller verilmek suretiyle tasarlanmış ürünleri tanımlamaktadır.
Özgün tasarlanmış, yani YENİ ve AYIRT EDİCİ ÖZELLİK taşımak suretiyle aynı konulu ürünlerden kendisini ayırabilen, fark yaratan ürünler için, tasarımcısı ya da tasarım hakkına sahip firma/şahıs tarafından Endüstriyel Tasarım tescil başvurusunda bulunulabilmektedir.
Türk Patent Enstitüsü Endüstriyel Tasarımlar Dairesi Başkanlığı’nca kabul edilen endüstriyel tasarım başvurusu dosyasında bulunması gereken evraklar ;
a-) Başvuru dilekçesi, TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ tarafından hazırlanmış özel form kullanılmaktadır
b-) Başvuru ücretinin ödendiğini gösteren dekont/makbuz
c-) Ürünün estetik özelliklerini tanımlayan tarifname
d-) Ürünün estetik özelliklerini gösteren farklı açılardan fotoğraflandırılmış görsel anlatımlar
e-) Tasarımcı sahibi
f-) Tasarım hakkı sahibi
g-) Tasarım hakkı sahibi ile tasarımcı arasındaki ilişkiye dair beyan
f-) Vekil / vekil firma ile çalışılıyorsa vekâletname (noter tasdiğine gerek bulunmamaktadır.)
Bu evrakların ve bilgilerin eksiksiz olarak TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ’ ne ulaştırılması ile başvuru tarihi ve başvuru numarası kesinleşmektedir.
Türk Patent Enstitüsü şekli incelemeye alacağı dosya için estetik özellikleri tanımlayan tarifname ve estetik özelliklerini gösteren görsel anlatımlarla uyumu, netliği ile yeterliliğini kontrol ederek endüstriyel tasarımın ilan kararı yazısı ya da şekli eksikliğin giderilmesi amacıyla başvuru sahibine bilgi yazısı göndermektedir.
Endüstriyel Tasarım Başvuru yapmadan önce tasarım sahibi ve veya tasarımcının ürün veya ürünleri için piyasadaki aynı konulu ürünlerden farklarını belirlemeli ve bilmelidir.
Ya da bu hususta konu başlığı ve veya sektördeki firmaların unvanlarına göre yapılacak ön araştırma işlemi için vekil/vekil firmalarından destek almalıdırlar.
Bu ön araştırma işlemi yapılmaksızın aynı / çok benzer ürün için yapılacak endüstriyel tasarım başvurusu nakit ve vakit kaybı ile birlikte öncelikli hak sahibinin haklarının ihlali ile karşı karşıya kalma riskini de beraberinde getirmektedir.
Ön araştırmaya rağmen başvurunun yapılması durumunda da yine vakit ve nakit kayıpları olacağı gibi, öncelikli hak sahibinin hakkının ihlali hali gerçekleşmiş olacak ve kötü niyet ve haksız rekabete konu davaların içinde kendilerini bulacaklardır.
Bu durumda endüstriyel tasarım hakkının olmazsa olmaz iki şartı sağlanmalıdır;
Ürünün Yenilik / Yeni Olma Özelliği
Endüstriyel tasarım başvurusuna konu olacak bir ürün/ürünlerin başvurudan önce herhangi bir alanda kamuya sunulmamış ise YENİ kabul edilir. Bu durum endüstriyel tasarım hoşgörü süreci olan başvuru/rüçhan tarihinden önceki 12 aylık süredir.
Ürün veya ürünlerin bu 12 aylık süre içerisinde tasarımcısı /tasarım hakkı sahibince piyasaya sunulması YENİLİK esasını etkilemeyeceği gibi ENDÜSTRİYEL TASARIM TESCİL BELGESİ almasında sorun oluşturmamaktadır.
– ayırt edici nitelik;
Endüstriyel tasarım tesciline konu olacak tasarımın, bilgilenmiş kullanıcı; orta düzey tüketicinin öncelikle görsel algısında ; ,piyasadaki aynı konulu ürünlerden farklı olduğu etkisini oluşturması olarak tanımlanmaktadır.
YENİLİK ve AYIRT EDİCİLİK şartlarını tüketicinin algısında yerleştirmiş bir ürünün endüstriyel tasarım tescili belgesi edinmesi zor olmayacaktır.
Tasarım sahibince ürün üzerinde yapılacak estetik kaygıya yönelik farklılıkların her biri ayrı ayrı ya da tek bir dosya içerisinde yer alacak şekilde ve ilgili yıla ait ücret tarifesi gereği ödemeleri yapılmak suretiyle endüstriyel tasarım tescil başvurusu Türk Patent Enstitüsü’ne gönderilerek işlemler başlatılmış olmaktadır.
Başvuru tarih ve başvuru numarası sisteme kaydedilen endüstriyel tasarım için ilk adım atılmış olmakta ve tescil süreci başlamaktadır.
Endüstriyel Tasarım başvuru dosyaları Türk Patent Enstitüsü Endüstriyel Tasarımlar Dairesi Başkanlığı’nda görev yapmakta olan uzman ve uzman yardımcıları tarafından değerlendirilmektedir.
Başvuru tarihi ile birlikte çalışılan vekil firma tarafından aylık olarak Türk Patent Enstitüsü tarafından yayımlanacak Endüstriyel Tasarımlar Bülteni’nde ilan edilecek diğer tasarım başvuruları içinde özel program içinde takip ve izleme sistemi devreye girecek ve aynı ya da benzer bir başvurunun tespiti durumunda tasarım sahibi firmaya bilgi verilebilmektedir.
Vekil firma desteği/danışmanlığından yararlanmayan firmaların/şahısların bu tür takip/izleme sistemine dâhil edilmesi mümkün olmadığından sadece Endüstriyel Tescil Belgesi edinmeleri, ancak bu Endüstriyel Tescil Belgesinin sağladığı haklardan gerektiği şekilde yararlanmamaları ve hak kayıpları yaşamaları söz konusudur.
Vekil firmasından Ön araştırma ve akabinde özel program ile yapılacak izleme /takip sistemi desteğinden yararlanacak tasarım sahibi Türk Patent Enstitüsü tarafından kendisine tanınacak Endüstriyel Tasarım hakkını doğru kullanarak, taklitçilerine karşı güçlü bir duruş sergileyecek ve herhangi bir hak ihlali durumunda Türk Patent Enstitüsü nezdinde çözüme ulaşabilecektir.
Aksi takdirde kısa bir zamanda ve daha az giderle çözüme ulaşacak bir durum mahkemeye intikal etmesi halinde uzun zaman sürecek ve zaman kaybıyla birlikte masrafları da arttıracaktır. Bunun yanı sıra süreç tamamlanana kadar özgün ürünün yanında taklitlerinin de piyasada bulunması riski söz konusu olacaktır.
Türk Patent Enstitüsü tarafından uygulamaya konulan çevrimiçi işlemler online başvurular ile endüstriyel tasarım başvuruları daha hızlı sisteme aktarılmakta ve şekli inceleme süreci daha hızlı başlamaktadır.
Başvuru dosyası Türk Patent Enstitüsü kayıtlarında oluştuğunda ilan edilene kadar sadece başvuru sahibi adına bir başvuru olduğu görülmektedir. Ancak dosya içeriğine ilan edilene kadar ulaşılamamaktadır.
Başvurusu yapılan endüstriyel tasarım dosyasında yayın erteleme talebi olmaması halinde şekli inceleme sürecinin tamamlanması ile ilan kararı yayımlanmakta ve takip eden aya ait Endüstriyel Tasarımlar Bülteni’nde endüstriyel tasarım başvurusu 3. şahısların itirazı amacıyla 6 ay süre ile ilan edilmektedir.
Yayın erteleme 30 aydan uzun olmamak suretiyle başvuru dosyası Türk Patent Enstitüsü nezdinde giriş aşamasında belirtilmek kaydıyla talep edilebilmektedir. Bu da tasarım sahibinin ürününün taklit edilmesine karşı koruma amaçlanarak uygulanmaktadır.
Tasarım sahibi endüstriyel tasarım dosyasında mevcut tasarımların tamamı ya da bir kısmı için yayın ertelemesi talep edebilmektedir.
Yayın ertelemesi sona eren tasarım başvuruları takip eden aya ait Endüstriyel Tasarımlar Bülteni’nde 6 ay süre ile ilan edilmektedir.
Bir önceki yazımız olan Endüstriyel Tasarım Devir İşlemleri başlıklı makalemizde Devir İşlemleri, Endüstriyel Tasarım Devir İşlemleri ve Endüstriyel Tasarım Devir Nedir hakkında bilgiler verilmektedir.