Buluş konusu ürün veya usulün faydalı modele konu olabilmesi için 556 sayılı Patent Mevzuatı gereği 2 temel özelliği taşıması gerekmektedir.
Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar ve İcatlar 2 temel özellik de aşağıda belirtilmiştir.
Yenilik özelliği, yani buluşun faydalı model olarak tescil talebinden önce herhangi bir yerde yayınlanmamış, sergilenmemiş, üretim ve satış faaliyetinde bulunulmamış olmasıdır.
Sanayiye uygulanabilirlik özelliği, buluşun teknik özelliklerinin endüstriyel faaliyetlerde kullanılabilmesi şeklinde tanımlanmaktadır.
Mevzuat dâhilin de olmasa da, buluş ve başvuru sahibinin ortaya çıkardıkları buluşun olmazsa olmaz özelliği inovasyona uygun olmasıdır. Yani ortada bir buluş olması her zaman uygulanabilir, tercih edilebilirlik ya da piyasa taleplerini karşılıyor demek değildir.
Bu nedenle ortada faydalı modele konu bir buluş var ise piyasa taleplerini karşılayacak, ticari faaliyete uygun olması da önemlidir.
Ancak patente konu olamayacak konu ve buluşlar aynı şekilde faydalı modele de konu olamayacaktır.
Faydalı Model Sınıfına Girmeyen Buluşlar ve İcatlar ;
– Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
– Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar
– Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları;
– Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
– İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri olarak mevzuatta belirlenmiştir.
Ayrıca aşağıda belirtilen buluşlar da faydalı model sınıfına girmeyen buluşlardır;
a – Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
b – Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri
Aynı zamanda;
Usuller ve bu usuller kullanılarak ortaya çıkarılan ürün veya ürünler ile kimyasal maddeler faydalı model belgesi ile korunamamaktadır.
Bu nedenle buluş sahibinin faydalı model tesciline başvuru yapmadan önce vekil/vekil firma desteği danışmanlığı alması zaman ve para kayıplarının önüne geçecek ve buluşun ticari faaliyete geçişinden önce koruma haklarının doğru şekilde edinilmesini sağlayacaktır.
Bir önceki yazımız olan Faydalı Model Tescil Aşaması ve Başvuru Süreci başlıklı makalemizde Faydalı Model Başvuru ve İşlem Aşaması, Faydalı Model Belgesi Alma Süreci ve Faydalı Model Belgesi Başvuru Süreci hakkında bilgiler verilmektedir.
